Sức mạnh từ sự khai vấn (coaching) hiệu quả

Tác giả: Nguyễn Minh Cường, Chuyên viên Tư vấn Đầu tư, Mekong Capital

Ngày 15 Tháng 5, 2023

———-

Đó là một buổi sáng thứ năm đầy nắng và đẹp trời ở Hà Nội. Thời tiết thật tuyệt vời nhưng tâm trạng tôi không tốt lắm. 

Trưởng nhóm đầu tư và tôi đang trên đường đến văn phòng của một công ty đầu tư thuộc Quỹ đầu tư Mekong Enterprise Fund III. Tôi cảm thấy rất lo lắng. Vì sao? Tôi chỉ mới làm việc ở Mekong Capital được 3 tháng, và chỉ trong 30 phút nữa, lần đầu tiên tôi phải dẫn dắt một buổi trò chuyện cùng CEO và Chủ tịch Hội đồng Quản trị để công ty hiểu rõ sâu sắc hơn về việc xây dựng những chỉ số KPI đường dẫn, có tính khả thi, mang tính dẫn dắt và có tác động mạnh mẽ đến kết quả kinh doanh. Đây là một cuộc trò chuyện quan trọng bởi vì kết quả kinh doanh của công ty phụ thuộc vào chiến lược xây dựng và quản lý KPI. Là một thành viên của nhóm Tư vấn Đầu tư, tôi đã đưa ra cam kết mạnh mẽ giúp công ty đạt được kết quả kinh doanh đột phá. Tuy nhiên, đến nay công ty vẫn chưa tìm được hướng đi đúng.

Nguyễn Minh Cường, Chuyên viên Tư vấn Đầu tư, Mekong Capital

Thách thức thực sự đối với tôi trong cuộc trò chuyện này là triển khai phương pháp tạo giá trị của Mekong. Tôi sẽ không phải là người tư vấn, đưa lời khuyên, giải pháp và câu trả lời cho nhà sáng lập.  Thay vào đó, tôi nên đưa ra câu hỏi và dành thời gian cho nhà sáng lập tự khám phá và trả lời.

“Làm sao điều này có thể xảy ra? Tôi chưa bao giờ làm điều này, và tôi thực sự không biết phải làm thế nào. Trước khi vào Mekong Capital, tôi đã có nhiều năm kinh nghiệm trong vai trò nhà tư vấn chuyên nghiệp. Tôi luôn đưa ra các giải pháp và ý tưởng giúp tạo giá trị. Trong những công việc trước đây, các CEO sẵn lòng trả phí để mua lời khuyên và giờ đây tôi không thể làm điều đó!”

—

Mãi suy tư, bất chợt chúng tôi đã đến công ty và vào việc. Đầu tiên, tôi dõng dạc khẳng định mục tiêu của buổi nói chuyện để mọi người có thể nắm bắt. Sau đó, tôi bắt đầu đặt câu hỏi dựa trên những hiểu biết sâu sắc của tôi về KPI để các nhà sáng lập trả lời. Khởi đầu khá suôn sẻ.

Tuy nhiên, sau hai ba câu hỏi, tôi rơi vào thế bí vì hết ý tưởng. Một khoảng lặng kéo dài khá ngượng ngùng. Tôi nhận thấy những cái nhìn bối rối mà các nhà sáng lập dành cho tôi. “Trời ơi, tôi bí rồi. Phải nói gì tiếp đây? Nếu tôi không thể đưa những câu hỏi thông minh, họ sẽ không muốn nói chuyện với tôi nữa mất!”

Tôi cố gắng giữ bình tĩnh và hỏi một câu hỏi khác. Tuy nhiên, nhà sáng lập có vẻ bối rối hơn. Bầu không khí trở nên im lặng. Điều đó khiến tôi cực kỳ căng thẳng.

Tiếng nói của nhà tư vấn trong tôi cất lên, “Có lẽ mình nên đưa ra câu trả lời như mình hay làm trước đây.” Khoảng lặng kéo dài, tiếng nói bên trong càng lớn hơn: “Đừng kìm lại nữa, hãy cho họ những gì họ cần! Các KPI rất quan trọng. Mình biết rõ công ty cần thiết lập KPI như thế nào. Mọi việc sẽ dễ dàng hơn nếu mình chia sẻ câu trả lời!”

Sự im lặng bao trùm cả không gian như một tấm chăn ngột ngạt. Nỗi sợ hãi bắt đầu xâm chiếm tâm trí tôi đến mức không thể chịu nổi. Tôi không thể chịu đựng được sự im lặng này nữa, suýt chút nữa tôi đã thốt ra câu trả lời. Tuy nhiên, một giọng nói nhỏ cất lên như một lời thì thầm êm dịu. “Không được! Mình phải tin tưởng vào phương pháp của Mekong. Phải tìm những câu hỏi phù hợp để họ tự khám phá.”

—

Trong khi tôi vật lộn để cuộc họp tiến triển, trưởng nhóm đầu tư đã ‘giải cứu’ tôi. Tôi cảm thấy bất ngờ khi cô tiếp tục thảo luận rất dễ dàng. Cách dẫn của cô rất tự nhiên và các câu hỏi của cô cũng rất sâu sắc.

“Wow! Đặt câu hỏi thật sự có hiệu quả. Tôi muốn làm được như cô ấy!” Tôi thầm nghĩ. Trong khoảnh khắc đó, tôi nhận ra trưởng nhóm đầu tư rất tò mò về câu trả lời của nhà sáng lập, và cô ấy tiếp tục đặt ra những câu hỏi rất hay. Điều này nhắc tôi về những giá trị cốt lõi của Mekong Capital liên quan đến cách đặt câu hỏi – Khám phá cốt lõi (Inquisity: Hỏi với sự tò mò):

“Khám phá cốt lõi, chúng tôi không ngừng đặt câu hỏi để tìm ra bức tranh toàn cảnh, xác định nguyên nhân gốc rễ và khám phá những hiểu biết sâu sắc. Chúng tôi luôn tò mò và cởi mở.” 

Điều này hoàn toàn trái ngược với những điều tôi vừa làm: đặt câu hỏi dẫn dắt từ những hiểu biết của mình về KPI và mong chờ câu trả lời để xác nhận sự hiểu biết của mình. 

“Có lẽ tôi chỉ cần cố gắng hỏi với sự tò mò để xem điều gì xảy ra,” tôi thầm nghĩ.

Tuy nhiên, đó là một khoảnh khắc đáng sợ. Tôi không chắc liệu điều này có hiệu quả với tôi hay không. “Nếu không được thì sao? Nếu không thể thì sao?”, tôi cảm thấy mình như đang nhảy khỏi vách đá, không chắc chiếc dù có bung ra hay không. Tôi bắt đầu lắng nghe câu trả lời của những nhà sáng lập để hiểu thêm về nhận địnhi và suy nghĩ của họ về KPI hiện tại của công ty. Tôi giữ tâm thế cởi mở và tò mò cho những câu trả lời của họ.

Hít một hơi thật sâu, tôi nhìn thẳng vào mắt họ và tiếp tục đặt câu hỏi để các nhà sáng lập có thể tìm hiểu sâu hơn để xác định nguyên nhân gốc rễ và sự am hiểu của họ về những KPI đang có và không có hiệu quả cho công ty. Điều ngạc nhiên là họ bắt đầu đưa ra ý tưởng một cách hào hứng.

“Wow, điều này thật kỳ diệu”. Tôi rất vui mừng, và cảm giác sợ hãi và căng thẳng biến mất. Khi hỏi với sự tò mò, các câu hỏi bắt đầu tuôn ra một cách tự nhiên mà không cần phải cố gắng gì nhiều. Tôi không cần đặt những câu hỏi thông minh để giúp những nhà sáng lập hiểu những gì tôi nghĩ họ cần biết về KPI. Tôi chỉ hỏi với sự tò mò và một cam kết mạnh mẽ về thành công của công ty trong cuộc trò chuyện hôm đó. Tất nhiên, những nhà sáng lập dày dạn kinh nghiệm có thể dễ dàng nhận ra một số KPI không khả thi, không giúp đo lường hiệu suất mà chỉ thể hiện kết quả, cũng như không có giá trị trong việc cải tiến trong tương lai.

Một vài ngày sau, tôi có hẹn ăn tối với CEO. Ông ấy vừa có chuyến công tác đến thăm nhân viên kinh doanh ở miền Nam. Ông chia sẻ rằng giờ đây ông hoàn toàn nhận ra sức mạnh của việc xây dựng KPI phù hợp sẽ góp phần định hình hành động và suy nghĩ của nhân viên. Bằng cách chuyển sang các KPI có tính khả thi cao giúp dẫn dắt hiệu suất, nhân viên bán hàng đã bắt đầu suy nghĩ và hành động khác đi. Hai tuần sau, trong cuộc trò chuyện tiếp theo về KPI, vị CEO đề ra 5 chỉ số KPI hiệu quả để có thể hướng công ty đạt được những mốc quan trọng và đi đúng hướng với Tầm nhìn.

Tôi cảm thấy nhẹ nhõm xen lẫn ngạc nhiên. Lần đầu tiên trong đời, tôi được trải nghiệm việc trở thành một đối tác gia tăng giá trị mà không đưa ra bất kỳ lời khuyên hay giải pháp nào. Đó là khi tôi phát hiện ra rằng việc Hỏi với sự tò mò là một cách tiếp cận cần thiết để cùng những người sáng lập dày dạn kinh nghiệm phát huy sáng kiến riêng của họ.

Vui lòng nhấn vào nút dưới đây để đăng ký nhận bản tin quý của Mekong Capital.

Mekong Capital đầu tư vào các ngành theo xu hướng tiêu dùng và đóng góp giá trị gia tăng cho doanh nghiệp theo mô hình Đầu tư Lấy Tầm nhìn làm Định hướng. Các công ty nhận đầu tư thường nằm trong số các doanh nghiệp tăng trưởng nhanh nhất trong ngành hàng tiêu dùng tại Việt Nam.

Đầu năm 2022, người sáng lập Mekong Capital, Chris Freund, đã xuất bản cuốn “Chuyện Lẩu Cua”, một câu chuyện về một đàn cua bị bắt bỏ vào nồi nước sôi. Thoạt nhìn, “Chuyện Lẩu Cua” trông như một quyển truyện tranh thiếu nhi với trang bìa đầy màu sắc và nét vẽ giàu tính biểu cảm theo phong cách hoạt hình. Nhưng càng về sau, độc giả dễ dàng nhận thấy rằng câu chuyện hàm chứa một thông điệp quan trọng cho các doanh nghiệp về chuyển hóa, năng lực lãnh đạo và việc tập trung vào một tầm nhìn rõ ràng.

Sách đang có bán tại Tiki (bìa cứng): bit.ly/38baF8a

Theo dõi chúng tôi trên LinkedIn: