Câu chuyện cá kho tộ

Tác giả: Trương Diệu Lê, Tổng Giám Đốc, Mekong Capital

07/03/ 2024

—

Món ăn mà Ba tôi từng thích nhất là cá kho tộ. Vì thế Mẹ tôi luôn có nồi cá kho cho cả nhà trong những bữa ăn gia đình. Khi tôi khoảng 10 tuổi, bắt đầu chập chững nấu ăn, Mẹ đã dạy tôi kho cá. Nguyên liệu chính của món ăn … tất nhiên chính là… cá. Mẹ thường đi chợ, đến góc lầy lội nhất trong chợ – nơi bán cá sống, để chọn cá. Mẹ bảo: “Cá không tươi thì nồi cá sẽ không thể ngon được con ạ”. Sau khi hoàn tất khâu chuẩn bị, bước nấu đầu tiên là chiên cá. Mẹ đặt chảo lên bếp ga, cho một ít mỡ nước vào, vặn lửa to nhất cho mỡ thật nóng, và cho cá đã sơ chế vào chảo mỡ đang sôi. Sau khi cá hơi vàng vàng, Mẹ giảm lửa và giữ như vậy cho đến khi cá chín. Tiếp đó, nồi đất được đặt lên bếp, thêm chút mỡ nước, tỏi và hành băm cho thơm và vàng, thì Mẹ cho cá đã chiên vào, và cuối cùng là các nguyên liệu nêm nếm khác. Mẹ vặn lửa nhỏ và kho thêm khoảng ít nhất 30 phút nữa, thỉnh thoảng kiểm tra cho đến khi miếng cá sắt lại, nước cá sánh kẹo. Trước khi ăn, Mẹ hâm nồi cá thêm một lần nữa ít nhất 15 phút trước khi dùng bữa. Mẹ bảo tôi: “Cá kho thì càng kho càng ngon đó con”. Khi nồi cá được đặt lên bàn ăn, mùi thơm và hình thức của món cá kho tộ thật khó cưỡng. Ngày nào Ba tôi cũng dùng món cá kho này, ngày này qua ngày khác, suốt mấy chục năm. Ba mê nhất là món ăn này của Mẹ!

Lê (bên trái) thời còn nhỏ và Mẹ

Tôi chính là món cá kho tộ đó – khi ví von bản thân từ góc độ là một nhân viên làm việc ở Mekong Capital.

Tương tự như con cá, tôi đã rất non trẻ khi mới gia nhập Mekong, không có kiến thức gì về đầu tư cũng như chưa có kỹ năng lãnh đạo, quản lý. Những bài học đầu tiên của tôi ở Mekong khá khó khăn và nhiều thách thức, làm đôi khi tôi cảm thấy mình như một con cá đang bị “rán”. Hồi đó, anh Chris, sếp hướng dẫn trực tiếp của tôi, là người rất thẳng thắn, nên anh ấy sẽ nói thẳng vào mặt tôi những đánh giá của anh. Sau những phản hồi trực tiếp đó, anh ấy sẽ để tôi tự chiêm nghiệm, thẩm thấu những đánh giá đó, đồng thời đặt ra các thử thách để tôi chinh phục và sau đó hỏi lại xem tôi có nhận ra điều gì mới không. Quả thật, sếp hướng dẫn trực tiếp của tôi là một “đầu bếp” giỏi đối với tôi. Anh ấy biết chính xác khi nào tôi cần bị thúc, cần bị “rán” hơn để làm tốt hơn, và khi nào tôi cần được “giảm nhiệt” – có không gian cho bản thân để tự chiêm nghiệm. Và nhờ tất cả những điều đó, tôi đã có thể tiếp thu được nhiều hiểu biết mới về đầu tư và trau dồi kỹ năng lãnh đạo, quản lý trong suốt hành trình của mình tại Mekong.

Chris và Lê

Vì vậy, tôi quyết định trở thành một đầu bếp giống như Chris, thẳng thắn, không giấu giếm, luôn đặt mọi thứ lên bàn, không dung túng cho những lý do bào chữa. Trong 17 năm làm quản lý, tôi đã có tổng cộng 38 nhân viên báo cáo trực tiếp cho mình. Trong số đó, khoảng 1/3 có vẻ không thích cách quản lý của tôi (trước đây, đó là việc khá khó khăn để tôi chấp nhận, nhưng giờ đây, tôi có thể vừa nói vừa cười chính mình). Khoảng 1/3 trong số nhân viên có thể làm việc được với tôi, nhưng các bạn ấy sau một thời gian có định hướng khác nên muốn chọn một con đường khác với Mekong. Chỉ 1/3 số thành viên báo cáo trực tiếp cho tôi vẫn còn ở lại công ty cho đến ngày hôm nay, và hiện tại có 5 thành viên quản lý báo cáo trực tiếp cho tôi. Hành trình khám phá vai trò làm quản lý này đã giúp tôi khám phá ra rằng không phải tất cả nhân viên đều thích được quản lý một kiểu giống nhau. Thỉnh thoảng tôi may mắn gặp được một thành viên thích kiểu “cá kho tộ” giống tôi – cứ giao cho thử thách rồi tự bạn sẽ biết cách xử lý mọi thứ. Đôi khi, tôi gặp thành viên hợp với kiểu “đậu hũ”, là những người thích được phản hồi nhẹ nhàng hơn và cần được khen ngợi, ghi nhận thường xuyên, thì sẽ làm việc rất hăng say và nhiệt tình. Những lần khác, tôi gặp thành viên theo kiểu “chim sổ lồng”, là người thích làm việc tự do theo cách riêng của mình, miễn là đạt kết quả. Ở vai trò nhân viên ở công ty, có rất nhiều kiểu khác nhau, mỗi người sẽ có những điểm mạnh riêng của mình. Trước đây, chưa nhận ra điều này, khi làm đầu bếp chuyên “kho cá”, tôi đã không luôn hiệu quả trong vai trò quản lý. May mắn là từ khoảng vài năm nay, tôi đã bỏ được suy nghĩ rằng mình chỉ có thể là kiểu quản lý như thế. Đối với những trường hợp thất bại, tôi sẽ học cách để trở thành một kiểu người quản lý khác để có thể trở thành người quản lý hiệu quả hơn.

Gần đây, trong các thành viên làm việc trực tiếp với tôi, tôi được truyền cảm hứng từ một số bạn chọn điều chỉnh kiểu quản lý của mình cho các thành viên khác nhau của các bạn. Mỗi người đều tự chuyển biến để trở thành người quản lý hiệu quả hơn cho đội của mình. Khá hiếm khi thấy người quản lý luôn tìm cách điều chỉnh bản thân để có thể hiệu quả với thành viên của mình chứ không phải ngược lại.

Nghĩ lại, nếu một “con cá” như tôi mà không gặp được một “đầu bếp” như Chris thì tôi đã không trở thành người như ngày hôm nay. Tôi quả là một con cá may mắn. Và tôi chúc bạn, dù thuộc kiểu nhân viên nào, bạn cũng sẽ chọn được một đầu bếp giỏi cho mình, người có thể giúp bạn trở thành phiên bản “ngon” nhất của mình! Hoặc tốt hơn nữa, trong giấc mơ của tôi, những nhân viên như chúng ta có thể uyển chuyển trong việc chuyển biến bản thân thành những phiên bản phù hợp, có thể làm việc được với bất kỳ nhà quản lý nào, từ đó đạt được mục tiêu sống của mỗi chúng ta.

Vui lòng nhấn vào nút dưới đây để đăng ký nhận bản tin quý của Mekong Capital.

Mekong Capital đầu tư vào các ngành theo xu hướng tiêu dùng và đóng góp giá trị gia tăng cho doanh nghiệp theo mô hình Đầu tư Lấy Tầm nhìn làm Định hướng. Các công ty nhận đầu tư thường nằm trong số các doanh nghiệp tăng trưởng nhanh nhất trong ngành hàng tiêu dùng tại Việt Nam.

Đầu năm 2022, người sáng lập Mekong Capital, Chris Freund, đã xuất bản cuốn “Chuyện Lẩu Cua”, một câu chuyện về một đàn cua bị bắt bỏ vào nồi nước sôi. Thoạt nhìn, “Chuyện Lẩu Cua” trông như một quyển truyện tranh thiếu nhi với trang bìa đầy màu sắc và nét vẽ giàu tính biểu cảm theo phong cách hoạt hình. Nhưng càng về sau, độc giả dễ dàng nhận thấy rằng câu chuyện hàm chứa một thông điệp quan trọng cho các doanh nghiệp về chuyển hóa, năng lực lãnh đạo và việc tập trung vào một tầm nhìn rõ ràng.

Sách đang có bán tại Tiki (bìa cứng): bit.ly/38baF8a

Theo dõi chúng tôi trên LinkedIn: