Người Thầy nhìn thấy khả năng lãnh đạo tiềm ẩn trong tôi mà tôi đã không thấy

Tác giả: Chris Freund, nhà sáng lập kiêm Tổng Giám đốc Mekong Capital

27/6/2018

———

Jerome Downes

Đầu năm 2008 tôi bắt đầu hành trình trở thành một người lãnh đạo với hy vọng cải thiện mạnh mẽ hoạt động của Mekong Capital, giúp công ty đạt được hết tiềm năng. Điều hành một doanh nghiệp như Mekong Capital hóa ra khó hơn rất nhiều so với suy nghĩ của tôi khi tôi thành lập nên công ty vào năm 2001.

Tôi thực sự muốn chèo lái con thuyền Mekong Capital cập bến thành công, nhưng lúc ấy tôi nghi ngờ bản thân mình rất nhiều, liệu mình có đủ sức lèo lái con thuyền này không. Tôi từng có những suy nghĩ đại loại: Mình chẳng thể hiểu nổi người Việt, họ không làm việc vì lợi ích lâu dài; Họ chẳng làm theo ý mình; Đội ngũ thì kết nhóm với kiểu tư duy “chúng ta và bọn họ”, còn mình thì không biết làm cách nào để gắn kết mọi người vì mục tiêu chung; Mình chẳng phải là người giỏi giao tiếp và thông hiểu người khác; Ở đây mình thật cô độc; Ước gì ai đó sẽ đứng lên nhận vai trò lãnh đạo thay mình; vân vân và vân vân.

Vào thời điểm đó, Mekong Capital mời một công ty tư vấn thuộc Landmark Education để giúp chuyển đổi văn hóa doanh nghiệp. Người đứng đầu Landmark ở châu Á là Jerome Downes. Ông từng điều hành những chương trình như vậy từ giữa những năm 70 của thế kỷ trước, khi đó những chương trình này được biết đến dưới tên EST (viết tắt của Erhard Seminars Training, nghĩa là Các Khóa Đào tạo của Erhard). Jerome cam kết với việc giúp mọi người thay đổi và tìm thấy động lực, và mục tiêu cá nhân của ông là khiến hàng triệu người châu Á tự chuyển hóa bản thân. Với tôi, Jerome thực sự là một bậc thầy, còn tôi khi ấy cảm nhận mình chỉ là một cậu học việc đang loay hoay mãi không xong. Jerome cam kết với tôi rằng ông sẽ giúp chúng tôi kiến tạo một tương lai mới cho Mekong Capital và chuyển hóa toàn bộ tổ chức của chúng tôi.

Việc chuyển hóa doanh nghiệp tại Mekong Capital lúc đầu gặp phải rất nhiều phản kháng nội bộ. Đột nhiên mọi người được yêu cầu phải chịu trách nhiệm cho những việc mình làm và đạt được những kết quả cụ thể thay vì đưa ra những lý do bào chữa. Trước đó, chúng tôi chưa bao giờ như vậy, nên nhiều nhân viên không thích điều đó. Họ cho rằng những viện cớ và giải thích mà họ đưa ra là đúng, và họ không muốn bỗng dưng chịu trách nhiệm cho việc đạt được kết quả. Nhiều nhân viên khi đó nghỉ việc và có rất nhiều lời đàm tiếu cho rằng tôi và ban lãnh đạo Mekong Capital đã làm những việc không đúng.

Cả nhân viên lẫn nhà đầu tư của chúng tôi không ngừng chất vấn tại sao chúng tôi lại tốn quá nhiều thời gian và tiền của vào việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp như vậy. Tôi luôn giữ vững cam kết hoàn thành quá trình chuyển hóa văn hóa doanh nghiệp nhưng vẫn bất ngờ và thất vọng trước sự phản kháng. Tôi không biết làm sao để mỗi người nhận ra họ nên nhận trách nhiệm cá nhân thay vì đổ lỗi cho người khác. Tôi đã nghĩ: Tại sao mọi người lại không thể làm những gì tốt nhất cho công ty và cùng chung sức vì mục tiêu chung? Công ty này đang bị sao vậy?

Tôi thường thấy mình là nạn nhân trong tình cảnh ban đầu chỉ có vài nhân viên cam kết với sự chuyển hóa này. Tôi đã mong chờ và hy vọng mọi người đứng lên và cùng dấn thân vào công cuộc chuyển hóa này, nhưng rồi thật thất vọng vì điều đó không xảy ra. Tôi muốn có ai đó chia sẻ bớt gánh nặng chèo lái con thuyền này. Tôi cảm thấy cô đơn quá chừng.

Những khi tôi nghi ngờ về khả năng lãnh đạo của bản thân mình, và thấy mình như nạn nhân của người khác, thì Jerome luôn nói với tôi, rằng ông hoàn toàn kỳ vọng vào tố chất lãnh đạo trong tôi, rằng tôi sẽ luôn kiên định về tương lai của Mekong Capital như thế nào, và rằng tôi có thể lôi cuốn người khác tin vào tầm nhìn của tôi. Cách mà Jerome nói chuyện với tôi giúp tôi nhận rõ bản thân mình. Việc cảm thấy mình là nạn nhân khi nhân viên không chịu đứng lên lãnh đạo hoặc khi họ không đồng thuận về tương lai của công ty, không phải là con người thật của tôi.

Nhờ Jerome chỉ dẫn, tôi hiểu ra rằng nhân viên của mình sẽ không đứng lên cùng lãnh đạo nếu tôi không là người đứng lên. Tất cả đều bắt đầu từ tôi và từ bản thân con người tôi. Tôi ngộ ra rằng:

“Nếu tôi đổ lỗi cho họ, họ cũng sẽ đổ lỗi cho người khác. Nếu tôi nhận trách nhiệm về mình hoàn toàn, họ cũng sẽ làm như vậy.”

Thế là tôi bắt đầu hành động để hoàn thành trách nhiệm về việc đạt được sự đồng thuận của các thành viên Mekong Capital bằng cách trò chuyện trực tiếp với từng người và không lảng tránh bất cứ đề tài gây bực bội, kém thoải mái nào, cho đến khi biết rõ người đó sẽ đi tiếp cùng mình hay không. Một vài người thấy không phù hợp và chọn thôi việc. Rồi thời gian trôi qua, ngày càng nhiều thành viên trong đội ngũ chúng tôi đã thể hiện sự lãnh đạo và thực sự dấn thân vào công cuộc chuyển đổi văn hóa doanh nghiệp. Nhiều nhân sự mới tham gia về sau là những người rất phù hợp với văn hóa công ty.

Khi tôi cáng đáng việc chuyển hóa doanh nghiệp cũng là lúc chúng tôi cùng xây dựng tầm nhìn lần đầu tiên cho Mekong Capital. Tháng 11 năm 2009, một vài tuần trước khi chúng tôi viết xong tầm nhìn này, Jerome biết ông bị bệnh tim rất nặng và cần phải phẫu thuật tại bệnh viện Bumrungrad ở Thái Lan. Jerome đã hoãn cuộc phẫu thuật chậm 3 tuần để giúp chúng tôi hoàn tất tầm nhìn cho Mekong Capital, vì ông đã cam kết như vậy. Thật buồn là ca phẫu thuật không thành công và Jerome đã ra đi vào ngày 25 tháng 12 năm 2009. Đó là một mất mát to lớn, xảy ra đột ngột khi mà tôi không hề sẵn sàng cho điều đó. Tôi đã không thể ngừng khóc nhiều ngày liền. Nhưng đó cũng là lúc tôi phải đứng vững với cương vị lãnh đạo của Mekong Capital, và Jerome luôn tin tưởng tôi có thể làm được điều đó.

Kể từ đó, Jerome luôn là nguồn cảm hứng cho tôi về hình ảnh của người lãnh đạo, để nhìn thấy điều tốt đẹp ở mọi người và cổ vũ họ chịu trách nhiệm nhằm phát huy hết tiềm năng của mình. Jerome nhìn thấy những điều to lớn trong tôi mà tôi đã không nhận ra.

Để tưởng nhớ ông, chúng tôi đã đặt tên một trong những giá trị cốt lõi của Mekong Capital theo tên ông. Đó là giá trị cốt lõi Jeromosity — Ai cũng có những điểm đáng quý, nghĩa là

“Nghĩ và đối xử với người khác với góc nhìn từ cam kết, mục đích, khả năng và phẩm chất tốt đẹp vốn có của họ. Truyền sức mạnh cho người khác.”

Tôi cam kết sống theo những gì Jerome nhìn thấy trong tôi, và tưởng nhớ ông bằng cách chèo lái Mekong Capital đạt được tầm nhìn của công ty là sáng tạo lại mô hình đầu tư cổ phần tư nhân. Hãy thử tưởng tượng điều gì có thể xảy ra khi mỗi chúng ta sống trọn tất cả tiềm năng của mình, và cổ vũ người khác cùng sống như vậy.

Vui lòng nhấn vào nút dưới đây để đăng ký nhận bản tin quý của Mekong Capital.

Mekong Capital đầu tư vào các ngành theo xu hướng tiêu dùng và đóng góp giá trị gia tăng cho doanh nghiệp theo mô hình Đầu tư Lấy Tầm nhìn làm Định hướng. Các công ty nhận đầu tư thường nằm trong số các doanh nghiệp tăng trưởng nhanh nhất trong ngành hàng tiêu dùng tại Việt Nam.

Đầu năm 2022, người sáng lập Mekong Capital, Chris Freund, đã xuất bản cuốn “Chuyện Lẩu Cua”, một câu chuyện về một đàn cua bị bắt bỏ vào nồi nước sôi. Thoạt nhìn, “Chuyện Lẩu Cua” trông như một quyển truyện tranh thiếu nhi với trang bìa đầy màu sắc và nét vẽ giàu tính biểu cảm theo phong cách hoạt hình. Nhưng càng về sau, độc giả dễ dàng nhận thấy rằng câu chuyện hàm chứa một thông điệp quan trọng cho các doanh nghiệp về chuyển hóa, năng lực lãnh đạo và việc tập trung vào một tầm nhìn rõ ràng.

Sách đang có bán tại Tiki (bìa cứng): bit.ly/38baF8a

Theo dõi chúng tôi trên LinkedIn: