Tương lai của đầu tư vốn cổ phần tư nhân tại những thị trường mới nổi đòi hỏi năng lực lớn hơn rất nhiều so với quá khứ

Author: Chris Freund, sáng lập kiêm Tổng Giám đốc, Mekong Capital

17/9/2018

———

Thế giới đầu tư vốn cổ phần tư nhân tại những thị trường mới nổi đang đi vào giai đoạn chín muồi.

Khoảng 10 đến 20 năm trước, tất cả công ty quản lý quỹ chuyên về vốn cổ phần tư nhân tại những thị trường mới nổi gần như là như nhau. Họ là những tổ chức tham gia vào thị trường ở giai đoạn đầu và đã cố gắng tận dụng “các mối quan hệ” và có được “những thương vụ độc quyền”. Không có nhiều số liệu quá khứ để đánh giá so sánh hiệu quả hoạt động của họ. Hầu hết đều quá lạc quan về cơ hội trong những thị trường mà họ tham gia, và tin rằng một môi trường vĩ mô thuận lợi thường dẫn đến thành công về đầu tư. Họ tin rằng “một đợt thủy triều lên sẽ nâng tất cả thuyền lên.” Nhiều công ty chạy đua giải ngân vốn nhanh để huy động thêm nhiều quỹ mới với quy mô lớn hơn, và tận dụng những mong mỏi muốn được giải ngân thật nhanh của một số Chủ Sở Hữu Vốn. Một vài công ty quản lý quỹ đầu tư vốn cổ phần tư nhân cuối cùng đã gây quỹ với quy mô quá lớn song tạo hiệu quả đầu tư chưa cao.

Theo thời gian, một số công ty quản lý quỹ đầu tư vốn cổ phần tư nhân luôn đạt được kết quả tốt hơn nhiều so với những công ty khác. Giờ đây, thêm nhiều công ty tham gia vào thị trường quản lý vốn cổ phần tư nhân cạnh tranh về nguồn vốn và cạnh tranh về cơ hội đầu tư. Và nay đã có nhiều dữ liệu quá khứ của những khoản đầu tư thành công và những khoản thất bại, thể hiện các xu hướng đầu tư và hiệu quả khác nhau dựa trên các dữ liệu cụ thể. Chỉ riêng tại Việt Nam, đã có hơn 600 khoản đầu tư vốn cổ phần tư nhân và 200 khoản thoái vốn hoàn toàn do hơn 50 công ty quản lý quỹ đầu tư vốn cổ phần tư nhân thực hiện. Đây không còn là thị trường đầu tư vốn cổ phần tư nhân sơ khai với những người khai hoang lần đầu khám phá địa hình thổ nhưỡng, mà đây đã là một môi trường đầu tư hoàn thiện với sự minh bạch, và con đường rõ ràng dẫn đến hiệu quả đầu tư vượt trội.

Trong thế giới ngày nay, thành công trong đầu tư vốn cổ phần tư nhân tại những thị trường mới nổi phụ thuộc vào việc thực hiện tốt hai điều:

1. Đưa ra quyết định đầu tư đúng đắn. Điều này đòi hỏi những người đưa ra quyết định đầu tư có bề dày kinh nghiệm sâu rộng dựa trên những khoản đầu tư thành công lẫn thất bại trong thị trường mục tiêu, hoặc những thị trường có đặc tính tương tự. Tôi không nói về những người có kinh nghiệm trong những quỹ với hiệu quả hoạt động trung bình, nhưng với những người có kinh nghiệm trong những quỹ có hiệu quả đầu tư tốt nhất và hiểu biết sâu rộng về điều gì hiệu quả, điều gì không hiệu quả với những khoản đầu tư đó.
2. Thật sự đóng góp nhiều giá trị gia tăng với vai trò nhà đầu tư. Có rất nhiều cách tiếp cận hợp lý để gia tăng giá trị cho các doanh nghiệp. Tất cả các nhà đầu tư đều nói họ giúp gia tăng giá trị, nhưng rất ít trong số đó thật sự làm được điều này. Bề dày kinh nghiệm cùng với các thành tựu nhất quán về gia tăng giá trị chính là chỉ số tốt nhất thể hiện giá trị mà nhà đầu tư thật sự mang lại.

Không gì có thể thay thế kinh nghiệm đầu tư dày dặn của Ủy ban Đầu tư. Các nhà đầu tư thường có “điểm mù” và thường không biết điều mà họ không biết. Các nhà đầu tư vốn cổ phần tư nhân mới trong thị trường thường có xu hướng lạc quan quá mức. Khi Mekong Capital giải ngân quỹ đầu tiên từ năm 2002 đến 2005, tôi ngây thơ cho rằng, các công ty trong danh mục đầu tư của chúng tôi sẽ phát triển thành những công ty tư nhân hàng đầu bởi đó là một phần tất yếu của sự chuyển dịch nền kinh tế vĩ mô qua hướng phát triển kinh tế tư nhân tại Việt Nam. Tuy nhiên, tôi đã bỏ sót 20 tiêu chí quan trọng khác, chẳng hạn như là làm thế nào để đánh giá chất lượng của ban điều hành và mức độ cởi mở của họ để cải tiến liên tục. May mắn là chúng tôi đã rút được nhiều bài học và bắt đầu thực hiện những khoản đầu tư tốt hơn từ năm 2006 trở đi. Và thậm chí còn tốt hơn thế khi chúng tôi đầu tư vào những công ty rất thành công như Thế Giới Di Động và Cổng Vàng, chúng tôi còn có thể học hỏi từ họ trong quá trình hợp tác cùng nhau. Những công ty quản lý quỹ đầu tư vốn cổ phần tư nhân với nhiều cơ sở dữ liệu và bài học kinh nghiệm từ những khoản đầu tư thành công lẫn thất bại thật sự có lợi thế rất lớn.

Gia tăng giá trị với vai trò nhà đầu tư giống như hành trình leo lên một ngọn núi không có đỉnh. Quá trình này đòi hỏi phải học hỏi liên tục từ những kinh nghiệm trong quá khứ, nhân rộng những việc đã đạt hiệu quả cao nhất, trong khi loại bỏ những việc không hiệu quả. Tại Mekong Capital, chúng tôi luôn cố gắng gia tăng giá trị, nhưng thời gian đầu chúng tôi chưa đạt hiệu quả cao trong việc đó. Trong năm 2008 và 2009, chúng tôi phát triển một mô hình tạo giá trị gọi là mô hình Đầu tư lấy tầm nhìn là định hướng, gồm 14 yếu tố. Thành công của các công ty trong danh mục đầu tư có tương quan mật thiết với mức độ mà các công ty đó áp dụng hoàn toàn mô hình Đầu tư lấy tầm nhìn làm định hướng. Chúng tôi rất tự tin rằng những công ty thuộc Quỹ Mekong Enterprise Fund III, quỹ mới nhất của chúng tôi, sẽ thành công một cách nhất quán, khi những công ty này đang triển khai mô hình Đầu tư lấy tầm nhìn làm định hướng một cách kỷ luật và toàn diện.

Tương lai của ngành đầu tư vốn cổ phần tư nhân tại thị trường mới nổi sẽ khác với quá khứ. Tương lai của ngành đầu tư vốn cổ phần tư nhân tại các thị trường mới nổi hoàn toàn phụ thuộc vào việc đưa ra hành động dưa trên sự thấu hiểu sâu sắc về những gì hiệu quả và những gì không hiệu quả, và đảm bảo có một kế hoạch được thực thi để luôn gia tăng giá trị cho các công ty trong danh mục đầu tư. Tại Mekong Capital, tầm nhìn mà đội ngũ chúng tôi cùng hướng đến là kiến tạo lại tương lai của ngành đầu tư vốn cổ phần tư nhân trong thị trường mới nổi.

Vui lòng nhấn vào nút dưới đây để đăng ký nhận bản tin quý của Mekong Capital.

Mekong Capital đầu tư vào các ngành theo xu hướng tiêu dùng và đóng góp giá trị gia tăng cho doanh nghiệp theo mô hình Đầu tư Lấy Tầm nhìn làm Định hướng. Các công ty nhận đầu tư thường nằm trong số các doanh nghiệp tăng trưởng nhanh nhất trong ngành hàng tiêu dùng tại Việt Nam.

Đầu năm 2022, người sáng lập Mekong Capital, Chris Freund, đã xuất bản cuốn “Chuyện Lẩu Cua”, một câu chuyện về một đàn cua bị bắt bỏ vào nồi nước sôi. Thoạt nhìn, “Chuyện Lẩu Cua” trông như một quyển truyện tranh thiếu nhi với trang bìa đầy màu sắc và nét vẽ giàu tính biểu cảm theo phong cách hoạt hình. Nhưng càng về sau, độc giả dễ dàng nhận thấy rằng câu chuyện hàm chứa một thông điệp quan trọng cho các doanh nghiệp về chuyển hóa, năng lực lãnh đạo và việc tập trung vào một tầm nhìn rõ ràng.

Sách đang có bán tại Tiki (bìa cứng): bit.ly/38baF8a

Theo dõi chúng tôi trên LinkedIn: